Co to jest terapia ręki?
Nieprawidłowy rozwój motoryczny najczęściej wpływa negatywnie również na rozwój ręki,
a terapia w tym zakresie opiera się w głównej mierze na usprawnianiu małej motoryki, czyli
precyzyjnych ruchów rąk, dłoni i palców. Ćwiczenia dobierane są przez terapeutę
indywidualnie do potrzeb dziecka. Terapię zawsze poprzedza diagnoza, skoncentrowana na
rozpoznaniu stopnia trudności u dziecka. Można prowadzić ją także w połączeniu z terapią
integracji sensorycznej. Ćwiczenia na początku skupiają się na obręczy barkowej i
kończynach górnych, następnie przechodzi się do dolnych. Celem późniejszej terapii jest
rozwijanie motoryki małej, czyli zdolności manualnych dziecka, oraz poprawa ruchów
precyzyjnych. Terapia w podejściu całościowym obejmuje ruchomość łopatek i stawów
kończyn górnych oraz normalizację napięcia mięśniowego. W zależności od występujących
zaburzeń praca opiera się na wzmacnianiu siły mięśniowej kończyn górnych, stymulacji
czucia powierzchniowego lub głębokiego, doskonaleniu zdolności chwytu, doskonaleniu
kontroli wzrokowo-ruchowej oraz skoordynowaniu pracy oburącz. Najwyższym stopniem
umiejętności motorycznych, jakie ręka osiąga, jest grafomotoryka, czyli sprawność manualna
ręki podczas czynności związanych z pisaniem oraz rysowaniem.
Terapia ręki to nie tylko ćwiczenia dłoni i palców, ale przede wszystkim ćwiczenia całego
ciała. Ponieważ ręka spełnia swoje funkcje, gdy wszystkie jej elementy składowe, czyli kości,
stawy i mięśnie działają prawidłowo i zachowana jest ich wielostronna współpraca, istotne
jest, żeby podczas terapii nie usprawniać poszczególnych części składowych ręki, ale
postrzegać ją całościowo i rozwijać świadomość ciała. Terapia ręki dziecka musi być
przemyślana i kompleksowa. Nie może polegać tylko na zabawie masami plastycznymi, czy
uzupełnianiu szlaczków w liniaturze zeszytu. To proces terapeutyczny, którego dopiero
jednym z ostatnich elementów będzie praca przy stoliku z narzędziem piszącym w ręku.
Dla kogo jest przeznaczona?
Przeznaczona jest w głównej mierze dla dzieci, u których stwierdza się:
- trudności manualne (wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików, nawlekanie
koralików, układanie drobnych przedmiotów), - trudności grafomotoryczne ( kreślą niedokładne szlaczki, nie lubią wycinać, rysować,
lepić, rysunki często sprawiają wrażenie niestarannych), - obniżony poziom graficzny pisma – litery niekształtne, kanciaste, nieprecyzyjne,
różnej wielkości, wychodzące poza linie, połączenia pomiędzy literami różnej
długości, o różnym nachyleniu liter, w dowolnym miejscu litery, odstępy między
literami za duże lub za małe, pismo mało czytelne, tempo pisania wolne – trudności
z nadążaniem za tempem innych dzieci, - osłabione mechanizmy równoważne (trudności z jazdą na rowerze, hulajnodze,
staniem na jednej nodze), niezgrabność ruchową, brak koordynacji ruchowej, - zachowanie nieprawidłowej postawy podczas pracy przy stoliku,
- wyraźne obniżenie lub podwyższenie napięcia mięśniowego w obrębie kończyny
górnej i obręczy barkowej (nieprawidłowe trzymanie narzędzia piszącego- ściskanie
za mocno albo trzymanie za lekko), - szybkość ruchów nie jest dostosowana do zadania, które należy wykonać (są zbyt
wolne, albo za szybkie).
Dostrzeżenie w miarę szybko pewnych symptomów i problemów u dziecka i dobranie
właściwych metod terapeutycznych, to skuteczna droga do sukcesu. Wszystkie działania
proponowane w trakcie terapii muszą być odpowiednio dobrane zarówno do poziomu manualnego dziecka, jak i do poziomu jego funkcjonowania poznawczego. Zajęcia są o tyleciekawe i skuteczne, że w głównej mierze prowadzi się je w formie zabawowej.
Jak długo prowadzona jest terapia?
Trudno określić jednoznacznie, jak długo ma trwać terapia. Zależy to od wielu czynników
i u każdego dziecka ten okres będzie inny. Na każdym etapie warto proponować dziecku
odpowiednie działania tak, aby wypracować
z nim możliwie najlepszą sprawność, co automatycznie przekłada się na jakość jego
funkcjonowania.